venerdì 13 aprile 2012

Culturas ìbridas

Questo scritto è un esperimento. Cercare di costruire un sardo che sia in grado di stare nella modernità con la dignità di una lingua completa e complessa. Chiaramente, in alcuni casi il glossario dovrà essere creato, laddove non esistono determinate parole. Ma questo esperimento è una ricerca che mira a poter parlare di antropologia culturale in lingua sarda, cercando di uniformare il più possibile le parole e la grafia. Per questo scopo si è scelto di utilizzare la cosiddetta LSC (Limba sarda comuna).

"Cales sunt, in sos annos Noranta, sas istrategias pro intrare e essire dae sa modernidade? Ponimus sa dimanda de custa manera ca in Amèrica Latina, in ue sas traditziones non sunt galu iscumparidas e sa modernidade istentat a arrivare, no ischimus si si modernizare depet èssere a beru s'obietivu printzipale, comente prèigant sos polìticos, sos economistas, e sa publitzidade de sas novas tecnologias. Àteros setores sotziales, constatende che sos salàrios torrant a su podere de acuistu chi teniant bint'annos faghe, e che su produtu internu brutu1 de sos paisos prus ricos – che a s'Argentina, su Brasile e su Mèssicu – est abarradu firmu durante sos annos Otanta, si preguntant si sa modernidade non siat divènnida inatzesibile pro sa majoria de sa populatzione.
Si podet pensare puru chi a si fàghere modernos no apat prus sensu in un'època in ue sas filosofias de sa post-modernidade dispretzant sos movimentos culturales chi promitent utopias e àuspicant sa benida de su progressu.
Pro acrarire2 custas discrepantzias, non bastat ricùrrere a sas diversas contzeziones econòmicas, polìticas o culturales de sa modernidade. Paris cun sa chistione teòrica, sunt in mesu dilemmas polìticos. Balet a promòvere s'artigianadu, restaurare e impreare3 sa sienda4 istòrica, acunsentire s'intrada in tropa de sos istudiantes in sas facultades umanìsticas o ligada a fainas5 non prus in impreu6 de s'arte elitària o de sa cultura populare? Tenet sensu – individualmente e colletivamente – investire metas annos de istùdiu pro nche l'acabare in postos pagos remunerados, chi perlongat7 s'esistèntzia de tecnicas e connoschèntzias8 disavesados9, imbetzes de si dedicare a sa microelettrònica o a sas telecomunicatziones?
E no est bastante, pro cumprendere sa diferèntzia tra sas bisiones de sa modernidade, ricùrrere a cussu printzìpiu de su pensu moderno segundu su cale sas divergentzias ideològicas diant èssere provocadas dae su disaguale atzessu a sos benes dae parte de comunes tzidadinos e òmines polìticos, traballadores e imprenditores, artisanos e artistas. Sa primària ipòtesi de custu libru est chi s'intzertesa in su sensu e su valore de sa modernidade derivet non solu dae su chi separat sas natziones, sas etnias e sas classes, ma finas a sas rugradas10 sotzioculturales in sa cale s'ammisturant su traditzionale e su modernu [...]".

Tratto da

García Canclini, N., 1998, Culturas híbridas: estrategias para entrar y salir de la modernidad, Buenos Aires, Paidós (ed. it. 2001, Culture ibride. Strategie per entrare e uscire dalla modernità, Milano, Ed. Angelo Guerini), p. 13.
1 Lordo.
2 Illustrare.
3 Usare. Siè scelto questo termine per ampliare lo spettro dei termini. Esiste anche il verbo usare.
4 Patrimonio.
5 Attività. Vedi nota 3.
6 Uso.
7 Prolungare.
8 Saperi. Il termine è desunto dal verbo ischire.
9 Desueto.
10 Incrocio.
Traduzione di Domenico Branca